Lezen doe je samen!

Het project Lezen doe je samen! beoogt een duurzaam leesbeleid en vertrekt vanuit een wisselwerking tussen het leesteam en het brede schoolteam. Verder mikken we ook op een lokale en regionale samenwerking tussen de lerarenopleiding van VIVES, openbare bibliotheken en basisscholen van het gewoon en buitengewoon onderwijs met het oog op een duurzaam aanbod van kwaliteitsvolle boeken en leesstimulerende activiteiten.

De Vlaamse Regering, voorziet een subsidie nascholing ‘leesbevordering’ en wil door middel van kwaliteitsvolle leesomgevingen werken aan leesomkadering, vakdidactiek en het stimuleren van een schoolbreed leesbeleid als onderdeel van het taalbeleid. ‘Lezen doe je samen’, een project van Vives Hogeschool, is een van de goedgekeurde trajecten.

Sterk en effectief leesonderwijs

Recente onderzoeksresultaten tonen aan dat zowel de leesprestaties als de leesmotivatie van de Vlaamse leerlingen in het basisonderwijs gestaag achteruitgaan (PIRLS, 2016; Steunpunt Toetsontwikkeling en Peilingen, 2018).

Deze onderzoeksresultaten zijn alarmerend en vragen naar concrete acties om de leesmotivatie van leerlingen te verbeteren. Onderzoek toont aan dat leerlingen die graag lezen, ook meer lezen. Wanneer ze meer lezen, oefenen ze hun leesvaardigheid, wat resulteert in beter lezen. Het beter lezen draagt vervolgens weer bij tot hun leesmotivatie, wat op zijn beurt opnieuw hun leesprestaties versterkt.
Vertrekkend vanuit een breed leesnetwerk, heeft dit project als centrale doelstelling de leesmotivatie van leerlingen in de basisschool te bevorderen. Meer concreet wil dit project bijdragen aan een krachtige en motiverende leesomgeving op school door middel van interventies op maat van de deelnemende scholen én passend binnen het lees- en taalbeleid van de scholen. Het monitoren van de leesmotivatie staat hierbij voorop en dit vertrekkend vanuit actuele en wetenschappelijke inzichten over effectieve leesdidactiek. Op
deze manier wil het project aansluiten bij elk van de kerncomponenten voor duurzaam en effectief leesonderwijs.

Het project Lezen doe je samen! streeft volgende doelstellingen na:

Doel 1: Het project beoogt een duurzaam leesbeleid en vertrekt vanuit een wisselwerking tussen het leesteam - een kernteam van leraren, directie, bibliotheekmedewerkers en coaches vanuit de hogeschool - en het brede schoolteam. Het leesteam komt lokaal en regionaal samen om ervaringen en expertise uit te wisselen. Daarnaast zijn er ook vormings- en coachingsmomenten op school voor het brede schoolteam. Per schooljaar zijn er acht sessies onder begeleiding van een vaste coach.

Doel 2: Het project Lezen doe je samen! beoogt een lokale en regionale samenwerking tussen de lerarenopleiding van VIVES, openbare bibliotheken en basisscholen van het gewoon en buitengewoon onderwijs met het oog op een duurzaam aanbod van kwaliteitsvolle boeken en leesstimulerende activiteiten. Op die manier wil het project inzetten op een groeiende leesmotivatie en zo bijdragen aan leesplezier en leesbegrip.

Doel 3: Het project resulteert in leesstimulerende activiteiten op leerling-, klas- en schoolniveau die vervolgens bijdragen aan het creëren van een krachtige en motiverende leesomgeving op school en het bevorderen van de leesmotivatie van leerlingen.

Wat houdt het traject in?

De 18 deelnemende basisscholen werken met een van de zes ankerbibliotheken (Poperinge, Kortrijk, Izegem, Roeselare, Brugge, Oostende) en een leescoach van het Expertisecentrum Onderwijsinnovatie van Hogeschool Vives twee jaar lang toe naar diverse leesstimulerende interventies.

Elke school stelt een leesteam samen van 4 tot 6 personen (leraren kleuteronderwijs, lager onderwijs, taal- of zorgcoördinator en directie of beleidsondersteuner). Dit leesteam gaat onder begeleiding van de leescoach en een bibliotheekmedewerker aan de slag en werkt hiervoor samen met de rest van het schoolteam, ouders, externe partners en leesteams van andere scholen.

Per schooljaar zijn er acht sessies onder begeleiding van een vaste leescoach en een bibliotheekmedewerking die toewerken naar diverse leesinterventies op school. In een eerste sessie brengt het leesteam de startsituatie en noden in kaart met aandacht voor het leesbeleid. Deze startsessie vormt de basis voor de doelen en acties die de komende twee jaar uitgerold worden.

Op basis van die leesfoto en aansluitend bij de vraag en noden van de school worden in de vervolgsessies leesinterventies uitgewerkt. Die leesinterventies sluiten aan bij het samenstellen en inzetten van een uitgebreid boekenaanbod, gaan op zoek naar de rol van de ondersteunende professional op school en in de bibliotheek, verkennen de mogelijkheden om ouders en leeftijdsgenoten een stimulerende rol bij het lezen te geven en willen uiteraard ook voldoende tijd om te lezen voorzien en een krachtige en motiverende
leesomgeving vormgeven.

Daarnaast denkt het leesteam na over het inzetten van gevarieerde werkvormen, zoals voorlezen, vrij lezen en boekgesprekken. Uiteraard is er bij elk van deze succesfactoren oog voor voldoende differentiatie.

Een maal per jaar wordt een regionaal netwerkmoment georganiseerd waarbij alle teams van de scholen binnen het project samenkomen om inspirerende praktijken uit te wisselen en zo succeservaringen te delen.

Het professionaliseringstraject ‘Lezen doe je samen’ is een samenwerking tussen VIVES Hogeschool en de bibliotheken van Poperinge, Kortrijk, Izegem, Roeselare, Brugge en Oostende. Het traject wordt kosteloos aangeboden dankzij de subsidie Lezen op school op initiatief van de Vlaamse Regering.