Drie studenten kleuteronderwijs van VIVES Kortrijk ontwierpen als bachelorproef een handleiding rond Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. Rajmonda Osmanaj, Amber Pecceu en Lucinde Opsomer creëerden Sam de Geit.
Sam de Geit neemt de kleuters op een laagdrempelige manier mee naar Kosmos om zo aan de slag te gaan met wereldburgerschap en de SDG’s (Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen of Sustainable Development Goals). Doorheen deze reis leren de kinderen de verschillende inhouden van de duurzame ontwikkelingsdoelen kennen.
Meer dan 7,53 miljard. Met zoveel mensen leven wij samen op onze kleine wereldbol. Overal kan je verschillen en gelijkenissen zien tussen mensen, op vlak van religie, uiterlijk, leeftijd, geslacht en nog zo veel meer. Met wereldburgerschap leggen we hier de focus op. Je kan aan wereldburgerschap werken in je dorp, stad of gemeente. Maar er is één plaats waar wij ons specifiek op focussen, de school. Een kleine mini-maatschappij waar de eerste stappen worden gezet om aan wereldburgerschapeducatie te werken.
Sustainable Development Goals
Toch weten sommige mensen niet hoe ze hiermee aan de slag kunnen gaan. Daarop bieden de SDG’s of duurzame ontwikkelingsdoelstellingen een antwoord en een kader die je in de juiste richting kunnen sturen. Met die 17 SDG’s, die door de Verenigde Naties werden opgesteld met het oog op een verbeterde wereld tegen 2030, willen we als burger proberen om van de wereld een leefbare wereld te creëren voor iedereen. Deze doelen zijn abstract en soms moeilijk vatbaar. Soms zelfs voor volwassen en al zeker voor de kleinsten onder ons. Maar het is zeker niet onmogelijk om ze toe te passen. Wij kunnen hierbij ons steentje bijdragen.
Op basis van een praktijkonderzoek in basisschool De Horizon in Koolskamp merkten de studenten dat de SDG’s vooral geïntroduceerd waren in de derde graad van het lager onderwijs. Als drie studenten kleuteronderwijs gingen we daarom aan de slag om de SDG’s binnen te brengen in de kleuterklas. Zo kwamen we ook tot onze onderzoeksvraag: ‘Op welke manier kunnen we doorheen het jaar werken aan de SDG’s, met de focus op SDG 10 en 16?’ We kozen voor deze onderzoeksvraag omdat de SDG’s niet los van elkaar gezien kunnen worden.
SDG 10 staat namelijk voor ‘ongelijkheid verminderen’ terwijl SDG 16 vooral de focus legt op ‘vrede, veiligheid en sterke publieke diensten’. Doordat een actie op de ene SDG een effect kan hebben op het resultaat van een andere SDG leek het ons de ultieme kans om deze twee SDG’s samen te nemen en een ontwerp uit te werken waardoor hiermee aan de slag kan gegaan worden. Verder kozen we er ook voor om deze focus te leggen doordat, door hieraan te werken, de visie en de werking van de school wordt uitgelicht. Samen met de school hebben we dan ook beslist om alle SDG’s te betrekken maar om onze focus te leggen op SDG 10 en 16.
Sam de Geit
Om deze doelen binnen te brengen en te vertalen op een kindvriendelijke manier, zodat er zowel met de jongste als de oudste kleuters rond gewerkt kan worden, besloten we om een handleiding te ontwerpen. Onze handleiding Een reis door Kosmos is gebaseerd op een verhaallijn die de kleuters meeneemt op reis samen met onze spilfiguur, Sam De Geit (wat ook een subtiele verwijzing is naar de SDG’s). In het dorp Kosmos leven er 17 dieren, die elk hun eigen SDG vertegenwoordigen, maar in het dorp heerst er een grote verdeeldheid tussen alle inwoners. Sam De Geit gaat op onderzoek.
Elke SDG is verbonden aan een huis en een bepaald dier. In elk huis zijn er verschillende kamers te vinden die elk een eigen facet van de SDG benadrukken. In elke kamer kan je dan ook activiteiten vinden om hieraan te werken.
In de handleiding vind je activiteiten en verhalen, didactische tips, differentiatie naargelang leeftijden… voor de kleuterleid(st)er om met de kleuters aan de slag te gaan. Ook de getekende dieren en huizen zijn er te vinden. De activiteiten zijn zo opgebouwd dat de kleuters de SDG’s leren kennen op een voor hen bevattelijke manier. Voor SDG 10 en 16 worden er volledig uitgewerkte lessen aangereikt terwijl er voor de overige SDG’s tips en mogelijke activiteiten worden opgesomd.
Ondertussen is er ook een website waar alles rond de handleiding te vinden is. Deze handleiding is het resultaat van de bachelorproef door Amber Pecceu, Rajmonda Osmanaj en Lucinde Opsomer. "Wij zijn drie kleuterjuffen die met het oog op het behalen van ons diploma kleuteronderwijs aan VIVES Kortrijk een bachelorproef uitwerkten," aldus de studenten. "Het globale thema van ons eindwerk was wereldburgerschapseducatie, iets wat aan een opmars bezig is zowel in de basisscholen als in de secundaire scholen. Onder deze noemer vallen er nog heel wat verschillende thema’s. Wij kozen ervoor om ons te richten op het binnenbrengen van de duurzame ontwikkelingsdoelen, beter gekend als de SDG’s in kleuterklassen in samenwerking met VBS De Horizon in Koolskamp."